Kategori: Makaleler

Lağv Edilmiştir Ne Demek? Bir Kavramın Derinlemesine Eleştirisi Herkese merhaba, Bugün, dilde sıkça karşılaştığımız ama belki de anlamını tam olarak sorgulamadığımız bir terime odaklanmak istiyorum: “Lağv edilmiştir.” Bu kelime, resmi yazışmalarda, kanun metinlerinde ve hatta günlük konuşmalarımızda zaman zaman yer alır. Ama gerçekten ne anlama geliyor? “Lağv edilmiştir” dediğimizde, bu yalnızca bir şeyin geçersiz kılındığını mı ifade ediyor, yoksa bu ifadenin arkasında toplumsal, hukuki ya da dilsel bir boşluk mu yatıyor? Lağv, dilimize Arapçadan geçmiş bir kelime ve “iptal edilmek” anlamına geliyor. Peki, bir şeyin “lağv edilmesi” gerçekten ne kadar net ve doğru bir kavram? Ya da aslında bu, toplumsal…

Halka Homomorfizması Ne Demek? Matematiğin temel yapıtaşlarından biri olan halkalar (rings), toplumsal yapılar ya da kurumlar gibi düşünüldüğünde bize güçlü bir metafor sunar: birbirine yaslanan işleyiş, kuralların yeniden üretimi ve kamusal-konusal sınırlar… Bu yazıda öncelikle halkalar ve homomorfizmalar kavramının tarihsel arka planına bakacağız; ardından günümüzdeki akademik tartışmalara kısaca değinip, sonunda da “Halka Homomorfizması” kavramını sade bir dille açıklamaya çalışacağız. Tarihsel Arka Plan “Halka” (ring) kavramı, 19. yüzyılın sonlarında cebirsel yapıların genelleştirilmesi çalışmaları çerçevesinde biçimlendi. Özellikle ideal teorisi, polinom halkaları ve sayılar kuramı alanlarında çalışan araştırmacılar, ekleme ve çarpma işlemlerinin birlikte yer aldığı yapıları inceleme ihtiyacı duydular. [1] “Homomorfizma” (homomorphism) terimi ise…

Fatih İstanbul Hangi Yakada? İstanbul’un tarihi, kültürel ve sosyal zenginlikleriyle büyüleyen semtlerinden biri olan Fatih, şehri keşfetmeye yeni başlayanlar için oldukça önemli bir konumda yer alıyor. Ancak, çoğu zaman “Fatih İstanbul hangi yakada?” sorusu karışıklığa yol açabiliyor. Hadi gelin, bu soruyu daha derinlemesine inceleyelim. İstanbul, Asya ve Avrupa olmak üzere iki kıtada yer alan bir şehir, dolayısıyla coğrafi olarak iki yakada bulunuyor. Fatih, tarihi yarımada üzerinde, şehrin Avrupa yakasında yer alıyor. Ancak bu basit bir cevap değil, çünkü Fatih’in hem sosyal hem de kültürel yapısını anlamak, onu sadece bir coğrafi bölge olarak görmekten çok daha fazlasını gerektiriyor. İşte Fatih’e dair…

Acı Kavun Bitkisi Zehirli Mi? Felsefi Bir Bakış Açısıyla Derinlemesine İnceleme Felsefe, sadece yaşamın anlamını sorgulamakla kalmaz, aynı zamanda etrafımızdaki dünyayı nasıl anlamlandırdığımızı da derinlemesine irdeler. Doğa, insanın varlık ile olan ilişkisinin önemli bir parçasıdır ve her bitki, her hayvan, yalnızca fiziksel bir varlık olmanın ötesinde, düşünsel ve etik soruların kapılarını aralar. Acı kavun bitkisi de bu bağlamda yalnızca bir bitki değil, varlık ile ilişki kurma biçimimizin, bilgi edinme yollarımızın ve etik değerlerimizin bir yansımasıdır. Peki, acı kavun gerçekten zehirli midir? Bu soru, yalnızca biyolojik bir cevapla sınırlı kalmaz; onun etrafında dönen sorular, felsefi anlamlar taşır. Bu yazıda, acı kavun…

1 Dilim Şerbetli İrmik Tatlısı Kaç Kalori? Tatlıya duyulan arzu — özellikle kültürel geleneklerle iç içe geçtiğinde — sadece bir tat alma deneyimi değil, aynı zamanda toplumsal bir ritüel haline gelir. Ben bir sosyal araştırmacı olarak, kaynakların sınırlılığı ve bireylerin seçimleri arasındaki etkileşimi incelerken, tatlı tüketiminin de bu bağlamda okunabilir olduğuna işaret ediyorum: Bir dilim şerbetli irmik tatlısı kaç kalori sorusu, yalnızca beslenme biliminden değil, kültürden, gelenekten, toplumsal beklentilerden de besleniyor. Kalori Değeri ve Tarihsel Arka Plan Şerbetli irmik tatlısı, Türk mutfağının klasik tatlılarından biridir. İrmik, şeker, su veya süt, yağ ve şerbet gibi malzemelerle hazırlanır. Bu tatlının kökeninde şerbetli tatlı kültürünün Osmanlı döneminden beri…

1 Astronomi Birimi Kaç Km? Ekonomi Perspektifinden Bir Değerlendirme Kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin sonuçları, ekonomi dünyasının temel dinamiklerindendir. Bu kavram yalnızca yerel pazarlar ya da küresel ticaretin değil, aynı zamanda evrenin genişliğiyle ilgili araştırmaların da temelini oluşturur. Ekonomistlerin, kısıtlı kaynaklarla en yüksek faydayı sağlama hedefi, evrenin ölçülemeyen büyüklüklerine bile yansıyabilir. Örneğin, astronomi birimi (AU) kavramı, evrendeki mesafeleri ölçerken kullandığımız bir temel birimdir ve bir astronomi birimi yaklaşık 149,6 milyon kilometreye denk gelir. Ancak, bu mesafelerin ekonomi üzerindeki etkilerini, piyasa dinamikleri, bireysel kararlar ve toplumsal refah çerçevesinde nasıl değerlendirebiliriz? Bu yazıda, astronomik ölçümlerle ekonomi arasındaki görünmeyen bağlantıları inceleyecek ve 1 astronomi…

İç Salgı Bezleri Görevi Nedir? Tarihsel Bir Bakış ve Toplumsal Dönüşümler Geçmişi Anlamaya ve Günümüzle Bağ Kurmaya Çalışan Bir Tarihçinin Girişi Tarih, yalnızca geçmişin tozlu sayfalarından değil, aynı zamanda geçmişin bugünü nasıl şekillendirdiğinden de ilham alır. Bir tarihçi olarak, geçmişin biyolojik süreçlere dair anlayışımızın, toplumsal yapılarla nasıl ilişkili olduğunu her zaman merak etmişimdir. İç salgı bezlerinin işlevini anlamak, sadece bilimsel bir mesele olmanın ötesindedir. Bu bezlerin görevlerini tarihsel süreçler ve toplumsal dönüşümler ışığında incelediğimizde, insanlık tarihinin sağlık, bilim ve kültürle nasıl bir etkileşim içinde olduğunu daha iyi görebiliriz. O zaman, endokrin sistemin gizemli dünyasına adım atmaya ve iç salgı bezlerinin…

İrsaliyenin Amacı Nedir? Ekonomik Perspektiften Bir Değerlendirme Kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin sonuçları, ekonominin temel ilkelerindendir. İnsanlar, sınırlı kaynaklarla daha fazla tatmin elde etmek için her zaman seçimler yapar ve bu seçimlerin sonuçları, piyasa dinamiklerinden toplumsal refaha kadar geniş bir etki alanı yaratır. Bu seçimlerin bir parçası olarak, ticaretin düzenlenmesi ve denetimi de ekonominin temel yapı taşlarından biridir. İrsaliye, bu ticaretin düzenini sağlamak, güvenliği artırmak ve ekonomik süreçlerde şeffaflık oluşturmak amacıyla önemli bir rol oynar. İrsaliye, yalnızca bir ticaret belgesi değil, aynı zamanda ekonomik sistemin işleyişini etkileyen önemli bir araçtır. İrsaliye ve Piyasa Dinamikleri Piyasalar, arz ve talep dengesine dayanır. İrsaliye,…

SGK Hesaplama Nasıl Yapılır? Antropolojik Bir Perspektiften Bakış Bir Antropoloğun Gözünden: Kültürler ve Sosyal Güvence Kültür, insanlar arasındaki en derin bağları kurar. Her toplum, kendine özgü ritüeller, semboller ve yapılarla hayatını şekillendirir. Ancak bir toplumun kültürel yapısını anlamak, sadece bu ritüelleri incelemekle sınırlı kalmaz; aynı zamanda bireylerin toplumla nasıl etkileşime girdiği, birbirleriyle kurduğu bağlar ve sosyal güvence sistemlerinin nasıl işlediği gibi toplumsal öğeleri de içerir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) hesaplama sistemi, modern toplumların ekonomik yapılarının ve kolektif kimliklerinin bir yansımasıdır. Her birinin, toplumsal yaşamın karmaşık ve derinlemesine birer yansıması olan bu sistem, sadece bir hesaplama aracı değil, aynı zamanda kültürel…

İntikam İnsanı Rahatlatır Mı? Antropolojik Bir Perspektiften İnceleme Kültürlerin Çeşitliliğini Merak Eden Bir Antropoloğun Davetkâr Girişi Dünya üzerindeki farklı kültürler, insanın içsel dünyasını ve davranışlarını şekillendiren çok çeşitli ritüeller, semboller ve topluluk yapıları sunar. İnsanın, diğer canlılardan farklı olarak karmaşık bir düşünsel ve duygusal yapıya sahip olması, kültürün gücünü ve etkisini de ortaya koyar. Kültürel çeşitlilik, bizlere yalnızca insanların toplum içinde nasıl etkileşimde bulunduklarını göstermez, aynı zamanda onların kimliklerini, duygularını ve arzu ettikleri sosyal düzeni nasıl inşa ettiklerini de gözler önüne serer. İntikam da bu kültürel evrimde önemli bir yer tutar: Bazı toplumlarda bir onur meselesi, bazı toplumlarda ise bir…